Thuiswinkel.org, belangenorganisatie voor de Nederlandse e-commercebranche, publiceert drie grondige analyses van de politieke verkiezingsprogramma’s op relevante onderdelen voor zijn achterban.

Dat betreft een sector waar in Nederland tientallen miljarden euro’s qua handel in omgaan. De dienstverlening daar omheen is minstens zo groot.

Met het oog op de aanstaande parlementsverkiezingen wil de belangenorganisatie uit Zeist ondernemers inzicht geven in waar de komende jaren ruimte ligt voor ondernemers op de gebieden. Dat zijn: ondernemerschap, duurzaamheid en digitalisering.

Afbeeldingen met de korte samenvattingen rondom deze thema’s staan onderaan dit verhaal. Hier staan de downloadlinks naar de lijvige PDF-rapporten. Die laten zich goed voeden aan een AI naar keuze om te bevragen op specialistische onderdelen. Controle van de standpunten doe je natuurlijk bij de partijprogramma’s zelf.

Op hoofdlijnen zijn dit de belangrijkste thema’s:

• Duurzaamheid en circulaire economie
• Internationaal verantwoord ondernemen en handel
• Verduurzaming van productaanbod en verpakkingen
• Reparatie en levensduurverlenging van producten
• Klimaatbeleid en CO2-reductie
• Digitale transitie: digitalisering, AI, privacy en cyberveiligheid
• Ondernemingsklimaat: regeldruk, vestigingsklimaat, financiering en mkb-ondersteuning
• Arbeidsmarkt en arbeidsmigratie
• Digitalisering in onderwijs en vaardigheden (leven lang leren)

Er is ook speciale aandacht voor maatregelen tegen fast fashion. Dat gaat doorgaans partijen uit China aan. Kort samengevat: anti-fast fashion maatregelen zijn vooral terug te vinden bij de partijen die expliciet pleiten voor strengere textielnormen, langere levensduur, right to repair, ecoscores en producentenverantwoordelijkheid (UPV).

Over AI bestaat brede consensus. Dat vormt in de politieke opvattingen een motor voor innovatie. Veel partijen willen een centrale AI-autoriteit of sterker toezicht, gekoppeld aan Europese wetgeving zoals de AI Act. Investeringen moeten zich richten op onderwijs, infrastructuur en publiek-private samenwerking. De VVD pleit voor versoepeling van regels om innovatie te stimuleren. De SP, PvdD en GroenLinks-PvdA zijn juist voor strengere, mensgerichte controle.

Duurzaamheid

Ondernemerschap

Veiligheid

Standpunten over fastfashion

Foto: Michael Fousert / Unsplash

Betrokken burgers zijn tot een lijst van een een klein dozijn politici gekomen die als ‘digitaal talent’ gelden. Zij snappen de wereld die in Nederland alleen al tientallen miljard euro’s waard is.

Op initiatief van Bert Hubert werd de site NerdVote.nl in het leven geroepen. “We zijn niet ‘TechVote’, we steunen niet de grootste fans van AI en Internet. We zoeken mensen die nadenken over wat verstandig is, en die hun invloed ook kunnen doen gelden in het parlement.“

Vorige week werd deze lijst gepubliceerd, na feedback van betrokken lezers en luisteraars.

NerdVote geeft geen stemadvies en laat geen voorkeur horen. Hij wijst enkel op vakkundige parlementariërs op een verkiesbare plaats. Hubert: “Helaas zijn die op de kandidatenlijsten van alle partijen heel dun gezaaid, terwijl vrijwel al het talent uit de Kamercommissie Digitale Zaken vertrekt of op een onverkiesbare plek staat.”

Op 29 oktober vinden de verkiezingen voor een nieuwe Tweede Kamer plaats.

Laurens Dassen van de partij Volt onderkent dat digitalisering en AI onderbelicht zijn. Daarom vraagt hij zijn volgers op LinkedIn hun suggesties te doen voor een minister van Digitale Zaken in het volende kabinet.

Voormalig D66-kamerlid Kees Verhoeven, uitstekend digitaal ingevoerd, wil de vraag naar boven het niveau van een gimmick trekken. Hij reageert: “In plaats van deze poppenkast zou ik liever Volt-voorstellen zien om zo’n minister echt tot een succes te maken. Bijvoorbeeld door een minister van Economische en Digitale zaken te creëren die een sterk en ingewerkt ministerie met slagkracht achter zich heeft.“

Foto: Alireza Parpaei, Unsplash

Een uitroepteken draagt het nog niet, maar de Bank of England waarschuwt wel voor overspannen verwachtingen en tegenvallende resultaten in de mondiale AI-sferen.

Het Fiscal Policy Committee van de bank constateert dat de rek uit bedrijfswaarderingen op de aandelenmarkt raakt. Met name bij techbedrijven die zwaar leunen op de AI-belofte.

“Dit maakt de aandelenmarkten extra kwetsbaar als de verwachtingen rondom de impact van AI minder optimistisch worden.” En dat zou geen onrealistisch beeld zijn.

Klanten van AI-reuzen, bijvoorbeeld, kunnen er achter komen dat de hooggespannen verwachtingen van de nieuwe technologie niet worden ingelost. Of in elk geval niet de beloofde resultaten oplevert. “Dat kan een herevaluatie van aandelen opleveren waar nu hoge verwachtingen aan hangen”, aldus de bank.

Andere risico’s van de nieuwe sector: problemen met de beschikbaarheid van middelen zoals elektriciteit, data of computeronderdelen. Of: onverwachte nieuwe uitvindingen die de manier waarop we AI-systemen bouwen en gebruiken veranderen, kunnen de waarde van bedrijven schaden.

Vooral bedrijven die veel inkomsten verwachten van grote investeringen in de huidige AI-infrastructuur lopen hierdoor risico.

De BoE is niet de eerste die waarschuwt voor het risico van het spatten van de AI-zeepbel. Deutsche Bank en Bain & Co. zijn stelliger. Ze vinden dat de huidige groei-explosie aan AI-investeringen in de VS niet houdbaar is. De bubbel maskeert de onderliggende achteruit van de Amerikaanse economie.

Deutsche Bank stelt, dat de VS-economie in een recessie zou zitten als de techreuzen nu niet op grote schaal portemonnees zouden trekken om GPU’s, gebouwen en kerncentrales te kopen. Bain & Co. rekent voor: “Tweeduizend miljard dollar aan jaarlijkse inkomsten is nodig om de rekenkracht te financieren die nodig is om aan de verwachte AI-vraag in 2030 te voldoen. Maar zelfs met AI-gerelateerde besparingen komt de wereld nog steeds 800 miljard dollar tekort om aan de vraag te voldoen.”

Foto: Francais a Londres, Unsplash

Google Search is zo groot dat het in Engeland een aparte status en wellicht een aparte behandeling gaat krijgen. Dat zou de tweede keer zijn dat het aan de leiband van de Competition and Markets Authority (CMA) zit.

Eind vorige week bepaalde de CMA dat Google een ‘strategic market status’ krijgt. Dat geldt voor search en aanpalende advertentiediensten.

In de afgelopen maanden hebben verschillende marktpartijen hun zienswijze verwoordt aan de toezichthouder. Onder hen: luchtvaartmaatschappijen, prijsvergelijkers en verscheidene media/uitgevers. Allen vrezen zij Googles nog immer groeiende marktmacht.

CMA’s beslissing markeert het einde van een onderzoek en consultatie op de Engelse markt die een klein jaar duurden. Het is geen aanklacht, noch geen beschuldiging of een aankondiging van een justitieel onderzoek. Er is enkel een stempel uitgedeeld dat aangeeft dat het Google Search een geval apart is.

De formele betekenis van dit stempel: “Het is een belangrijke stap, omdat de aanwijzing de toegangspoort is tot mogelijke interventies, maar het parlement heeft de beoordeling van de aanwijzing duidelijk gescheiden van de beoordeling die nodig is voor het opleggen van dergelijke interventies, die onderworpen zijn aan afzonderlijke juridische procedures.”

Google voelt de bui al hangen. “We zullen waarschijnlijk te maken krijgen met nieuwe regels en voorschriften over de werking van Search. Veel van de ideeën voor interventies die in dit proces zijn geopperd, zouden de innovatie en groei in het Verenigd Koninkrijk belemmeren en mogelijk de productlanceringen vertragen in een tijd van grote AI-gebaseerde innovatie.”

De Britse toezichthouder is streng en onvermurwbaar, zo ervaarde Google afgelopen jaren al.

Begin 2021 begon de CMA al een onderzoek naar Googles Privacy Sandbox, dat later de basis zou worden voor een privacyveilig reclamesysteem in Google Chrome. Dat leidde eind dat jaar tot het besluit dat het techbedrijf onder actief toezicht van de Britse privacywaakhond. Die is altijd duidelijk en stellig geweest over zijn (dwingende) verlangens. Dat leidde er uiteindelijk toe dat die hele vernieuwing van Chrome er nooit kwam. Google droop af met de staart tussen zijn benen en is nog de enige die, met Chrome, 3rd party cookies ondersteunt in de browser.

Foto: Andy Carne, Unsplash

Met de AI-fabriek krijgt Nederland een uitermate krachtig instrument om AI-ontwikkelingen aan te jagen. Als AI Coalitie voor Nederland (AIC4NL) hebben we samen met onze consortium partners SURF, TNO en Samenwerking Noord het initiatief genomen en gaan we nu volop aan de slag met de realisatie en verwachten we de faciliteit in 2027 volledig operationeel te hebben.

Een AI-fabriek is een geavanceerde supercomputer voor het trainen en ontwikkelen van AI-toepassingen, ingebed in een expertisecentrum waarin bedrijven en onderzoekers samen werken aan nieuwe modellen en toepassingen. De fabriek combineert een krachtige AI-supercomputer met een hoogwaardige data-infrastructuur en bijbehorende datasets, ondersteund door een team van gespecialiseerde AI-experts. Daaromheen ontstaat een dynamisch ecosysteem van startups, scale-ups, bedrijven, overheden en kennisinstellingen die samen werken aan innovatie en toepassing van AI in de praktijk.

De AI-fabriek wordt gebouwd in Groningen, waarmee de regio zich kan ontwikkelen tot een belangrijk centrum voor AI-innovatie . Het expertisecentrum start in 2026, waarna de supercomputer in 2027 op volle kracht zal draaien.

De kredietverlening via Nederlandse fintechplatforms steeg in 2024 met 0,9 miljard euro tot 4,4 miljard (+27%), blijkt uit nieuwe cijfers van DNB. Dit betrof voor het merendeel leningen aan het midden- en kleinbedrijf (+€ 0,7 miljard), waarmee ook het aandeel van fintechs in de mkb-financiering toenam.

Een fintechkredietplatform is een digitaal platform dat technologie gebruikt om kredietverlening mogelijk te maken buiten traditionele banken om, vaak via geautomatiseerde processen die grotendeels online zijn. Voorbeelden zijn bijvoorbeeld Mogelijk, Collin Crowdfund, New10 en Bridgefund. Het gaat grotendeels om leningen aan het mkb, waaronder vastgoedleningen, en verder vooral om consumentenkredieten.

Fintechbedrijven spelen een steeds grotere rol in de financiering van het mkb in Nederland vanwege hun snelheid, toegankelijkheid en flexibiliteit. Dit komt bijvoorbeeld door geautomatiseerde aanvraag- en beoordelingsprocedures, minder strikte eisen aan een financiële geschiedenis en alternatieve kredietvormen (zoals de aflossing van leningen gebaseerd op de bedrijfsomzet).

Het uitstaande bedrag aan mkb-leningen dat is verstrekt door fintechs bedroeg eind 2024 € 3,2 miljard. Dat is € 0,7 miljard meer dan een jaar eerder (+27%). Bij de drie grootbanken (ING, Rabobank en ABN AMRO) daalden de aan het mkb verstrekte kredieten in 2024 juist met eenzelfde bedrag (€ 0,7 miljard, -0,6%), tot circa 110 miljard euro.

Hoewel het aandeel van fintechs in de mkb-financiering nog relatief beperkt is, nam dit in 2024 toe van 2,2% naar 2,8%. Bij lage kredietbedragen van onder de 25.000 euro ligt hun aandeel al op ruim 8%. Ten opzichte van andere niet-bancaire financiers, met minder digitale bedrijfsprocessen, nemen fintechs bijna een kwart van de mkb-leningen voor hun rekening.

Het grootste deel van alle uitstaande fintechleningen is verstrekt via platforms die alleen bemiddelen (3,7 miljard). Daaronder vallen onder meer crowdfundingplatforms en platforms die investeringsmogelijkheden aanbieden in samenwerking met andere partijen. Zij verbinden kredietvragers met geldverstrekkers. Daarbij gaat het specifiek om leningen en niet om bijvoorbeeld donaties, wat bij crowdfunding ook wel voorkomt. Het geld voor de verstrekte leningen is voor bijna de helft afkomstig van huishoudens.

De overige fintechkredieten (0,7 miljard) zijn verleend door platforms die de leningen hebben verstrekt vanuit eigen middelen of via een financieringslijn (bijvoorbeeld van een bank of investeerder). Daarbij is het platform de kredietverstrekker en draagt deze zelf het kredietrisico, in tegenstelling tot bij crowdfunding.

IKEA neemt het Amerikaanse bedrijf Locus over om met diens technologie het bezorgen van orders aanzienlijk te verbeteren.

“Dat geeft ons meer controle krijgt over een cruciaal moment in de customer journey”, lichten de Zweden in een persbericht toe.

Locus automatiseert een proces dat IKEA tot nu toe altijd handmatig heeft gedaan of bij derde partijen heeft ingekocht. Dat is: het inplannen van bezorgingen en het logisch inrichten van de routes.

“Locus stelt [IKEA] beter in staat de efficiëntie in de gehele toeleveringsketen te verbeteren, van capaciteitsbeheer en optimalisatie tot de uitvoering van de laatste mijl.”

Het van oorsprong Indiase bedrijf blijft onafhankelijk van de nieuwe eigenaar opereren. Kortom, ze worden na een periode van testen en inwerken vast wel hofleverancier maar mogen ook zelf klanten blijven werven en bedienen.

De uitrol van de logistieke technologie vindt gefaseerd plaats. De VS en het VK gaan het eerst integreren, daarna volgen andere landen. Nederland staat ongetwijfeld hoog op het lijstje, omdat het ten eerste een concurrerend, veeleisend e-commerceland is en ten tweede de de facto thuismarkt van IKEA, wat de organisatie en vestiging betreft.

De meubelgigant denkt met de nieuwe technologie in huis op jaarbasis 100 miljoen euro te kunnen besparen.

E-commerce was vorig boekjaar goed voor 28 procent van IKEA’s concernomzet. Warehousemanagement, fullfillment en logistiek worden in die setting alleen maar belangrijker om aan de verwachtingen van dienstverlening te voldoen en de kosten controleerbaar.

Een overnamebedrag van Locus (YouTube) is niet bekendgemaakt.

Prijsvergelijker Guenstiger.de waarschuwt de Duitse consumenten tegen vermeende goedkope deals op bij TikTok Shops. De koopjes kunnen wel eens goed tegenvallen.

‘Goedkoop is duurkoop’, lijkt de conclusie van het onderzoek dat Gunstiger.de heeft gehouden. Ze concluderen: “Wie geld wil besparen, doet er daarom goed aan om altijd de prijzen te controleren en te zoeken naar betere deals via vergelijkingssites.”

Natuurlijk is dat preken voor eigen parochie, maar er zit een kern van waarheid in. TikTok Shops zijn veelal gericht op impulsaankopen, niet op de beste deals.

“Zoeken naar specifieke items in de TikTok-winkel kan soms lastig zijn. Zo vindt iemand die zoekt naar de nieuwe iPhone 17 vaak oudere modellen of producten van andere merken in de topresultaten. Dit toont aan dat de zoekfunctie van het platform niet altijd de meest relevante resultaten oplevert.”

“Bovendien is het productaanbod in de winkel niet automatisch gesorteerd op oplopende prijs, maar op basis van eerder gebruiksgedrag.“

TikTok Shop is begin dit jaar van start gegaan in Duitsland. Inmiddels zijn er veertienduizend retailers die de productfeed van hun webwinkels doorlussen naar de sociale video-app.

TikTok Shop bestaat in Nederland nog niet. Buitenlandse signalen wijzen erop dat het e-commercekanaal, zodra geïntroduceerd, op zijn minst merkbare impact op de markt gaat hebben. Klaarblijkelijk niet als budgetstore, maar per definitie wel als drukbezocht winkelcentrum.

Foto: Kimmo Räisänen (cc)

Max Pinas, voormalig creatief directeur van DEPT, opent met compagnon Tom Spel een nieuw agency. Met studio hyra bouwen ze aan een ‘slim hybride model’, een collectief van freelancers en bevriende bureaus dat grotere opdrachten aankan zonder de ballast van een traditionele agency.

“Studio hyra is het antwoord op alles dat we hebben geleerd. Geen eindeloze vergaderingen die tot niets leiden. Geen corporate praat die interessant klinkt maar niets betekent.” In een bericht op LinkedIn legt Pinas uit hoe en waarom ze hun nieuwe bedrijf zijn begonnen.

“Kwaliteit zonder ruis. We hebben een netwerk opgebouwd van topspecialisten, topfreelancers en ervaren bureaus.”

Spel en Pinas zijn eigenlijk al sinds april actief. Grote bedrijven uit hun netwerk schakelen hen in om hun problemen en doelen nauwkeuriger te beschrijven. Bureaus roepen hun hulp in voor een slimme sparringpartners.

Tegen Emerce zegt Pinas: “We richten ons op de fase van het idee, prototype, de prospect en strategie. Het bouwen van platformen laten we over aan partners. Als organisatie zijn we T-shaped, breed qua expertise en met ervaren specialisten die de diepte in kunnen.” Het bureau is nu met twee man, maar ze willen groeien tot vijf en daarna naar zo’n tien man.

Als klein bureau heeft studio hyra geen projectorganisatie en geen overhead die in bedrijf moeten worden gehouden. Voor de operaties leunt het duo zwaar op AI’s. “Daar werk ik mee als ware het developmentteams. Ik weet welke vragen ik moet stellen. Je moet het echt beschouwen en behandelen als intelligentie, als een team.”

De studio profileert zich als volledig ingebed in de nieuwste ontwikkelingen rond customer experience. Pinas benadrukt dat het niet gaat om het maken van superprompts, maar om het helder omschrijven van problemen.

Die werkwijze stelt hen in staat om snel te werken en kwalitatieve producten te leveren. De ondernemer omschrijft zichzelf als dirigent, als een curator.

“Onze kracht zit in het netwerk om ons heen.” Het is een antwoord op een ontwikkeling die hij steeds scherper zag: technologie en AI dwingen bedrijven om in razend tempo nieuwe vaardigheden bij te houden. “Je hebt steeds vers bloed nodig. Dat red je niet als je alleen met vaste mensen werkt.”

Het collectief richt zich op merken en op bureaus die zelf opdrachten uitbesteden. “Dat verraste ons positief. Een bureau dat werkt voor een bureau.”

Nederland, 24 andere EU-lidstaten, Noorwegen en IJsland hebben vandaag de Jutland-verklaring ondertekend. Daarin spreken de landen af om samen te werken aan een veiligere digitale wereld voor kinderen.

De verklaring roept op tot het streng handhaven van bestaande wetgeving zoals de Digital Services Act en het verplichten van bedrijven om voldoende maatregelen te nemen om kinderen te beschermen die gebruik maken van hun diensten. Daarnaast willen de landen nieuwe regels om te zorgen dat kinderen niet verslaafd raken door slimme ontwerptrucjes of dat ze misleid worden met geldtrucjes. De lidstaten hebben dit met elkaar besloten op de informele Telecomraad in Denemarken.

“Online leren, ontspannen en contact maken is voor kinderen heel waardevol,” zegt staatssecretaris Digitalisering Eddie van Marum. “Maar we zien ook de keerzijde: pesten, schokkende beelden, ongewenste contacten en gezondheidsproblemen door te veel schermtijd. Daarom moeten sociale media en andere bedrijven die een online dienst aanbieden hun verantwoordelijkheid nemen. En moeten wij kinderen en ouders helpen om op een verantwoorde manier met deze diensten om te gaan.”

Een belangrijk onderdeel van de verklaring is dat bedrijven meer verantwoordelijkheid moeten nemen om kinderen te beschermen die gebruikmaken van hun diensten. Dit betekent dat diensten voor kinderen vanaf het begin zo gemaakt moeten worden dat ze veilig zijn en kinderen goed beschermen, ook wat betreft hun privacy. Verslavende technieken zoals oneindig scrollen en automatisch afspelende video’s zorgen voor te veel schermtijd en brengen gezondheidsrisico’s met zich mee. Ook in videospellen lopen kinderen gevaren, zoals cyberpesten, grooming en te veel geld uitgeven aan loot boxes, betalen-om-te-winnen-elementen en in-game valuta. Met de Jutland-verklaring pleiten de ondertekenende landen daarom voor het aanpakken en beperken van deze schadelijke elementen.

Als er grote risico’s zijn voor kinderen, kan leeftijdsverificatie helpen om hen te beschermen. Dat moet wel op een betrouwbare, veilige en privacy vriendelijke manier gebeuren. Omdat dit een ingrijpende maatregel is, moet deze altijd proportioneel zijn. Bij diensten of producten met wettelijke leeftijdsgrenzen en waarvan de schadelijkheid voor kinderen onomstotelijk vaststaat – zoals alcohol en tabak – is de inzet van leeftijdsverificatie eerder gerechtvaardigd en soms zelfs al wettelijk verplicht – zoals bij online gokken.

De afgelopen jaren zijn belangrijke stappen gezet in de wetgeving om kinderen online te beschermen, zoals de Digital Services Act (DSA). Het is nu van groot belang dat deze regels ook streng worden nageleefd en gehandhaafd. Nederland blijft zich hiervoor inzetten en werkt daarbij nauw samen met de Europese Commissie en nationale toezichthouders. De Europese richtsnoeren voor de bescherming van kinderen, vastgesteld in juli 2025, zijn een belangrijke stap vooruit: zij verplichten online platforms om passende maatregelen te nemen voor de privacy en veiligheid van kinderen.

Foto: cottonbro studio (cc)

Stichting Massaschade & Consument gaat in cassatie bij de Hoge Raad, in een collectieve rechtszaak die het sinds 2021 tegen het Amerikaanse boekingsplatform Airbnb voert. De stichting legt zich niet neer bij een arrest van het Gerechtshof Den Haag van mei dit jaar, waarin het stelde dat een Nederlandse rechter niet bevoegd is om de zaak in behandeling te nemen.

In de zaak draait het om de dubbele bemiddelingskosten die Airbnb onder de noemer ‘servicekosten’ aan zowel verhuurders als huurders rekende, een praktijk die in Nederland verboden is.

Volgens het hof kan alleen een individuele consument naar een Nederlandse rechter stappen en een belangenorganisatie niet, omdat die formeel geen partij is bij het contract dat Airbnb met consumenten sluit. De uitspraak heeft tot gevolg dat de zaak nu is doorverwezen naar Ierland, het land waar Airbnb formeel is gevestigd maar waar geen effectief systeem voor collectieve acties bestaat. De stichting stelt dat het hof volledig miskent dat Airbnb zich nadrukkelijk op de Nederlandse markt richt, via Nederlandstalige websites, iDEAL-betalingen en Nederlandse btw. De tienduizenden Nederlanders die zich bij de actie van de stichting hebben aangesloten, dreigen daardoor tussen wal en schip te vallen.

De Hoge Raad zal naar verwachting in de loop van 2026 uitspraak doen. Het is daarbij goed mogelijk dat de hoogste rechter prejudiciële vragen zal stellen aan het Europese Hof van Justitie over de uitleg van de bevoegdheidsregels. Daarmee kan de procedure belangrijk worden voor alle toekomstige grensoverschrijdende collectieve acties in de Europese Unie.

Naar nu blijkt heeft er bij Marktplaats afgelopen voorjaar een wisseling van de wacht plaatsgevonden in de directie. Een jaar na haar aanstelling is Florence Schmit vertrokken.

Haar functie wordt overgenomen oor Tim Hilpert, afkomstig van het Belgische zusterbedrijf 2dehands.

Volgens haar LinkedIn-profiel is Schmits betrekking bij Marktplaats vorige week geëindigd. Hilpert echter is in februari 2025 al begonnen bij Nederlands grootste site voor rubrieksadvertenties. De site zelf meldde dat pas in juni.

Een woordvoerder zegt: “Inhoudelijk is het niet aan Marktplaats om in te gaan op de motivatie achter het vertrek van Florence.“

Dat houdt in dat of Schmit de noodzaak voelde te stoppen of de eigenaren Permira en Blackstone.

Ze trad begin 2024 in dienst

Hilpert is sinds twintig jaar actief in de business van online rubrieksadvertenties.

Eindelijk weer doen waarvoor je marketeer wilde worden: creatief zijn! Technologische optimalisatie met AI en first-party data veranderen de manier van marketing, bedrijfsvoering en zelfs hele businessmodellen fundamenteel. Hoe dat precies werkt, hoor je bij Emerce TV van Joris Hoogenboom van Happy Horizon en Mitch Voskuilen van Billy Grace.

De marketingwereld ondergaat een fundamentele verschuiving. Waar het verleden werd gedomineerd door obsessie voor kortetermijnmetrieken zoals de Kosten per Acquisitie (CPA), verschuiven de gesprekken nu naar duurzame groei, merkpositionering en creativiteit. Dankzij de vooruitgang in AI en slimme inzet van first-party data, kunnen marketeers hun tijd effectiever besteden aan strategie en storytelling, in plaats van aan tijdrovende handmatige optimalisatie en rapportage.

De Uitdaging van merkmeting was jarenlang het aantonen van de impact van branding een hardnekkig probleem. Hoewel iedereen de waarde van branding erkent, was het buitengewoon moeilijk om de daadwerkelijke bijdrage van brandingcampagnes — of het nu gaat om YouTube-filmpjes, radiospots, TikTok of Meta-brandingcampagnes — inzichtelijk te maken. Deze campagnes, die niet direct een conversiedoel hebben, vielen vaak buiten de meetbaarheid.

Billy Grace meent dat gemodelleerde attributie hier een oplossing voor kan zijn. Dit platform biedt aanzienlijk beter inzicht in de daadwerkelijke impact van elk kanaal, zoals Meta, Google, TikTok en Pinterest. Het maakt zelfs onderscheid tussen de effecten van een brandingcampagne en een remarketingcampagne binnen hetzelfde platform.

Door de nieuwe inzichten kan budget anders worden verdeeld, waarbij meer wordt toegewezen aan brandingcampagnes omdat het platform aantoont dat deze effectief zijn – iets wat voorheen lastiger was.

Gesprekken verschuiven van puur cijfermatig optimaliseren naar de inhoudelijke vraag welke content getoond moet worden en hoe het merk online wordt neergezet.

Cruciaal voor Billy Grace is de tracking pixel. Deze pixel zet alle ‘spelers’ van de klantreis op een rij en maakt het mogelijk klantreizen over tijd en cross-channel en cross-device te meten. Het slaat variabelen op zoals schermresolutie, browser en apparaat. Belangrijk is dat dit GDPR-compliant is, omdat het geen persoonlijke data opslaat en geen data terugstuurt naar marketingkanalen over websites heen, wat wel gebeurde bij traditionele fingerprinting.

Billy Grace maakt dan ook volop gebruik van AI, waaronder deep learning en machine learning. Het platform hanteert twee geavanceerde attributiemodellen: één gebaseerd op klikken en de ander die ook impressies meeneemt, waardoor de effecten van brandingkanalen zoals radio en tv gemeten kunnen worden. De kracht ligt volgens het bedrijf in de combinatie van de tracking pixel en attributie die de waarde over verschillende kanalen heen toewijst.

De adoptie van een dergelijk geavanceerd systeem vergt wel een andere werkwijze en denkwijze, wat een gewenningsperiode van twee tot drie maanden kan vergen voordat men volledig vertrouwd mee is. Het is essentieel om zowel het interne team als de klant mee te nemen in deze transitie, door de resultaten van Billy Grace naast traditionele rapporten te presenteren.

Het creatieve aspect van marketing – het concept en de boodschap – blijft overigens mensenwerk. De waarde van marketeers ligt dan ook in hun creativiteit en het bedenken van impactvolle campagnes.

De video Terug naar creativiteit: hoe AI de kunst van marketing weer vrijspeelt is gratis te bekijken

Het geheimzinnige AI apparaat van Jony Ive, de voormalige hoofdontwerper van Apple, en OpenAI loopt naar verluidt tegen problemen aan.

Volgens de Financial Times gaat het om een handpalmgroot apparaat zonder scherm. Dit toestel zou audiovisuele signalen uit de omgeving opvangen om de gebruiker te ondersteunen, maar zou met kritieke problemen te maken hebben.

Naar verluidt heeft het apparaat geen scherm, en gebruikt het enkel camera’s, een microfoon en een luidspreker om met de gebruiker en de omgeving te communiceren. Het zou een altijd-aan-apparaat worden, maar dat zorgt ook voor complicaties: het moet alleen reageren wanneer dat nuttig is, en stoppen met luisteren zodra het gesprek afgerond is. Dat zijn uitdagingen waar zelfs ChatGPT nog geen volledige oplossingen voor heeft.

Er zou intern zijn gediscussieerd over de persoonlijkheid van de AI, mogelijke privacyproblemen, en de enorme hoeveelheid rekenkracht die nodig is om het apparaat op grote schaal te laten draaien. Een anonieme bron dicht bij Ive verklaarde: ‘Rekenkracht is een grote factor in de vertraging. Amazon heeft de capaciteit om Alexa te draaien, en Google heeft die voor zijn Home-apparaat, maar OpenAI worstelt al om genoeg rekenkracht te krijgen voor ChatGPT, laat staan voor een AI-apparaat. Dat moeten ze eerst oplossen.’

De gadget zou volgend jaar op de markt moeten komen, mits de ontwikkeling volgens plan verloopt.

Mediaplanners krijgen vanaf volgende maand toegang tot een breder scala aan digitale kanalen. Adswag, het Nederlandse adtech-bedrijf, maakt zijn audio- en branded content-inventaris beschikbaar via dataplatform Cäsar.

Daarmee kunnen mediabureaus straks ook digitale audio en branded content meenemen in hun campagneplanningen.

Cäsar, onderdeel van The New Horizon, fungeert als centraal platform waar mediabureaus met behulp van diverse datastromen hun doelgroepen bepalen. Het werkt met locatiegebaseerde targeting: gebruikers stellen een campagnegebied samen op basis van mensen, filialen van winkelketens of specifieke locaties. Vervolgens koppelen zij daar beschikbare mediakanalen aan.

Tot nu toe betrof dat voornamelijk out-of-home, retail instore media, social media, ongeadresseerd drukwerk en huis-aan-huisbladen (Spotta).

Met de koppeling van Adswag komen daar vanaf 1 oktober digitale audio via audioconnect en brandedcontent bij. Die laatste pusht content naar ruim driehonderd websites. De integratie betekent dat planners voortaan kunnen inschatten hoeveel mensen zij via podcasts, streaming audio en branded content kunnen bereiken binnen hun gekozen gebied.

Adswag is op dit moment de enige leverancier van dit soort digitale data aan Cäsar, al is de samenwerking niet exclusief.

Dennis Reimers, Director Business Development bij Adswag, benadrukt aan Emerce het privacy-aspect. De data worden geanonimiseerd aangeleverd. Daarnaast komt er een koppeling tussen Cäsar en Adhese, het platform waarmee Adswag werkt. Video-integratie volgt op een later moment.

Foto: Lucas van Oort, Unsplash

Discounters en online supermarken tonen verhoudingsgewijs de sterkste groei, laat onderzoek zien, met Picnic als leidende partij.

Het gaat om cijfers over het derde kwartaal, verzameld door onderzoeker Hiiper. Daaruit blijkt dat de omzet van supermarkten in Nederland met 4,2 procent steeg. De uitgave per winkelmandje steeg in diezelfde periode met 3,4 procent.

Relatief gezien zijn de online spelers de winnaars, met een marktaandeelgroei-index van 108. Hard Discount groeit relatief iets minder hard met een index van 104, echter is dit in absolute zin wel de winnaar afgelopen kwartaal. Ook nieuwkomers in de markt winnen nog altijd licht terrein.

Het online kanaal groeit het sterkst, gedreven door Picnic. Dit komt door een toename in aantal klanten van zestien procent en licht hogere transactiewaarden. Uitbreiding van het verzorgingsgebied blijft hierbij een van de onderliggende drijvers, zo lijkt.

Het vertrouwen van Generatie Z in socialemediaplatforms is bijna even groot als hun vertrouwen in overheidsinstanties, blijkt uit onderzoek van het Europese privacytechbedrijf Usercentrics.

Uit een enquête onder 10.000 consumenten in Europa en Noord-Amerika – waaronder 1.000 Nederlanders – komt een duidelijk generatieverschil naar voren. Zo vertrouwt 39 procent van Gen Z socialemediaplatforms met hun persoonlijke data, tegenover slechts 12 procent van de Babyboomers en 22 procent van Generatie X.

Ook het vertrouwen in de overheid verschilt sterk per generatie. Van de Gen Z-respondenten zegt 40% hun gegevens aan de overheid toe te vertrouwen, terwijl dat bij Babyboomers oploopt tot 66 procent. In Nederland ligt dit vertrouwen zelfs hoger: 58 procent van de jonge generatie vertrouwt de overheid met hun data, tegenover 82 procent van de Boomers.

De generatiekloof in digitaal vertrouwen komt ook tot uiting in de houding tegenover kunstmatige intelligentie. Nederlandse Gen Z’ers staan meer dan twee keer zo vaak als Boomers open voor het gebruik van hun data bij het trainen van AI-modellen (22% versus 10%).

Voor jongere consumenten is datadeling steeds vaker een praktische afweging. Zo vindt 44 procent van de Nederlandse Gen Z-respondenten online gemak belangrijker dan privacyzorgen, tegenover 30% van de Boomers. Waar 77 procent van de Boomers het gevoel heeft zelf “het product” te zijn bij online diensten, geldt dat voor slechts 49 procent van Gen Z.

Toch kent die openheid duidelijke grenzen. Wereldwijd blijven transparantie, sterke beveiliging en heldere uitleg over datagebruik de drie belangrijkste voorwaarden voor digitaal vertrouwen – ongeacht leeftijd.

Opvallend is ook dat de betekenis van ‘gevoelige persoonlijke data’ verschuift. Boomers hechten vooral waarde aan de bescherming van harde gegevens zoals telefoonnummers, inloggegevens en medische dossiers. Gen Z beschouwt juist informatie over genderidentiteit, winkelgedrag en de interacties met AI-assistenten als gevoeliger.

Foto RDNE Stock project (cc)

Voor mensen die doof of slechthorend zijn, of een andere taal spreken, is het bijwonen van bijeenkomsten en evenementen vaak een uitdaging. Het Rotterdamse Soundshape brengt een AI-server op locatie die perfecte realtime ondertitels aanbiedt.

Soundshape werd maandagavond in gebruik genomen in het Oude Luxor te Rotterdam, maar draait ook al in het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid, bij KPN en Technische Universiteit Twente.

Bezoekers van de spreekbeurt van Rob Bauer, voormalig commandant van de strijdkrachten bij de NAVO, konden in het Luxor een tablet aan den stoel hangen om daarop live mee te lezen met de lezing van Bauer. Maar eigenlijk volstaat elke smartphone met een internetverbinding.

De magie van de live ondertiteling en vertalingen komt uit een doos die in serverrack wordt geplaatst op de locatie. Klanten tekenen voor een jaar en kunnen dan onbeperkt veel ondertitels en transcripties generen. Per event wordt gekeken hoe het talige aanbod eruit ziet en daar wordt de beste AI-dienst bij gezocht. Die wordt gewoon via internet aangeroepen. De latency is qua hinder verwaarloosbaar, ondervond Emerce.

Jari Hazelebach, oprichter van Speaksee en diens nieuwe dochter Soundshape, heeft inmiddels 50 van dit soort vertaaldozen verkocht en heeft er 200 in bestelling. Nog eens 75 gingen er naar het VK naar een lokale distributeur.

“Bezoekers scannen simpelweg een QR-code met hun telefoon, kiezen een van de meer dan 100 talen en lezen mee op hun apparaat. Daarnaast kunnen organisatoren de ondertiteling over de presentatie projecteren op het projectiescherm. Bij presentaties met meerdere personen en paneldiscussies wordt onderscheid gemaakt door middel van kleuraanduidingen per spreker.“

In de plenaire zaal van het nationaal parlement en de commissiezalen wordt nu drie procent van de sessies met ondertiteld. Als de proeven met Hazelebachs technologie naar tevredenheid verlopen kan dat worden opgeschroefd naar honderd procent.

De kostenbesparing is significant: de Soundshape 1 Pro is tot tien keer goedkoper dan het inhuren van tolken en tot zeven keer voordeliger dan andere vertaalsoftware. Daarbij voldoet het systeem aan de hoogste veiligheidsnormen. Het is ISO 27001-gecertificeerd, volledig GDPR-conform, verwerkt data uitsluitend op Europese servers en verwijdert deze automatisch na elk evenement.

Locaties kiezen om zeker twee redenen voor de slimme transcribent. Ten eerste omdat het serviceverhogend werkt naar doelgroepen, zoals bij onderwijsinstellingen met veel buitenlandse scholieren en studenten. Daarnaast kan het zijn om aan wettelijke eisen voor toegankelijkheid van dienstverlening te faciliteren. Overheden zijn daar een voorbeeld van. Iedereen moet ongehinderd hun diensten kunnen gebruiken, dus ook bijvoorbeeld het live ‘meeluisteren’ van commissievergaderingen.

De Soundshape 1 Pro wordt verder gebruikt door onder andere Pakhuis de Zwijger, Fokker Terminal, De Haagse Hogeschool, Technische Universiteit Twente, London Marathon, Glasgow Caledonian University en Westminster Chapel in het Verenigd Koninkrijk.

Bol is op weg naar een omzet van 5 miljard, AH.nl ging over de twee miljarden. De top vijf bedrijven in de nieuwe Twinkle 100 zijn samen goed voor 1/3 van het complete Nederlands e-commerce.

Dat beeld komt naar voren in de nieuwe Twinkle100, die zojuist werd gepresenteerd op het Shopping Today-event in Utrecht.

De redactie van vakblad Twinkle brengt jaarlijks de grootste online verkopers in kaart, in samenwerking met het Centre voor Market Insights (CMI) van de Hogeschool van Amsterdam.

Bij elkaar opgeteld is de top 5 in de nieuwe lijst goed voor een gezamenlijke omzet van 10,4 miljard euro. In 2024 bedroeg, naar calculatie van Thuiswinkel.org, de totale e-commerceomzet in Nederland 29,5 miljard euro. Kortom, deze top vijf is goed voor 35 procent van het totaal.

Er staan twee nieuwe namen in de top 10. kea is de eerste nieuwkomer. De woonwinkel stond in de vorige editie nog op positie 13 en maakt een sprong naar positie 8. Ook MediaMarkt maakt zijn opwachting en staat op plek 9 (vorige editie plek 11). Dat gaat ten koste van Wehkamp en Apple, die net buiten de top-10 vallen. In de top-5 wisselen Zalando (4) en Amazon (5) van positie.

Temu staat op positie 32, een stijging van 23 plekken. AliExpress staat op plek 37, zes plaatsen hoger dan de vorige editie. Shein staat op plek 47, een plek lager dan vorig jaar.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

N8n, de in Berlijn gevestigde, populaire AI-startup die bedrijven helpt taken te automatiseren, haalt 180 miljoen dollar venture capital op tegen een waardering van 2,5 miljard.

De series C-ronde wordt geleid door investeerder Accel met deelname van een groep particulieren, fondsen als Meritech, Redpoint, Evantic, Visionaries Club, Sequoia, HV Capital, Highland Europe en strategische partners als NVIDIA’s NVentures en T.Capital van Deutsche Telekom.

Platform n8n is bekend onder programmeurs en ontwikkelaars vanwege zijn systeem dat software en webdiensten verbindt met AI-tooltjes en -platformen. Het is een soort digitaal waterleidingbedrijf waarmee je ‘alles met alles’ kunt verbinden en data laat stromen.

N8n is een top 50-project op Github met meer dan 145.000 sterren. Het wordt ondersteund door een community van meer dan 700.000 actieve ontwikkelaars en heeft meer dan drieduizend grootzakelijke klanten.

Het bedrijf uit Berlijn behoort tot een groep Europese AI-scale-ups die zich ontwikkelen, wat parallel plaatsvindt aan hoe Amerikaanse techreuzen hun platformen bouwen. Enkele voorbeelden daarvan zijn Lovable. Elevenabs. Hugging Face, DeepL, Cradle, Weaviate en Framer.

Foto: Axel Kuhlmann (cc)