Eenmanszaken en kleine webwinkels hebben het minste vertrouwen in Black Friday. Zij verwachten bescheiden resultaten.

Een minderheid, 48 procent, verwacht een stijging van de verkoop. Het zijn vooral de grotere partijen die denken te profiteren van de zelfgecreëerde gekte rondom Black Friday.

Een nieuw, internationaal onderzoek van DHL Ecommerce laat wel zien dat het overgrote merendeel van de online retailers (84%) zich voorbereidt op het koopjesfestijn dat de e-commercekalenders is ingeslopen.

Het vertrouwen in de deals rondom het shoppingevent lijkt af te nemen. Terwijl 69% van de retailers gelooft dat klanten hun aanbiedingen vertrouwen, zegt de helft van de shoppers dat ze Black Friday deals volledig of grotendeels vertrouwen. Een generatievergelijking schetst een duidelijk beeld: 56% van Generatie Z vertrouwt op de prijzen van retailers, vergeleken met slechts 38% van de babyboomers.

En ze hebben ook niet helemaal ongelijk. Drie kwart van de webwinkels toont volgens de ACM onjuiste prijsinformatie in aanloop naar Black Friday, Sinterklaas en Kerst. Het twistpunt is welke definitie wordt gehanteerd om een korting te definiëren. Is dat de adviesprijs of de winkelprijs? Anders gezegd: wat wordt er vergeleken in de van/voor-situatie.

In Duitsland speelt deze zelfde discussie op nog grotere schaal, namelijk bij ’s lands grootste online verkoper: Amazon. De Amerikanen vergelijken adviesprijzen (wat de fabrikant aanraadt) met de reguliere winkelprijzen. De rechter gaf hiervoor al een standje.

Taxi-app Bolt sluit een samenwerking met het Chinese Pony.ai om diens technologie voor robotaxi’s naar de Europese weg te brengen.

Volgend jaar gaan de partijen eerst technische testen houden alvorens de volledig zelfstandig rijdende wagens naar de openbare wegen te dirigeren.

Het bedrijf verwacht nog in 2026 daadwerkelijk de commerciële exploitatie te kunnen beginnen.

Pony heeft reeds een kantoor in Luxemburg om van daaruit de Europese toezichthouders en overheden te kunnen bespelen. Regelgeving ligt op het punt van autonome voertuigen achter op de technologie. Die mogen simpelweg niets zelfstandig doen zonder menselijke bestuurder.

Ook Tesla is bezig met een lobbytour door Europa om de technologie voor zelfrijdende auto’s op de markt te krijgen. Het bedrijf van Elon Musk heeft zijn hoop gevestigd op de Rijksdienst Wegverkeer (RDW) als de beste route.

Pony publiceerde gisteren zijn financiële cijfers over het derde kwartaal. De omzet steeg met 72 procent naar 25 miljoen dollar. Het merendeel daarvan komt uit het verhuren van licenties op zijn technologie. Maar het heeft ook zelf een vloot robotaxi’s, in China, met 961 wagens. Die rijden rond in Guangzhou, Shenzhen en Peking. Het doel is om eind 2026 duizend wagens op de Chinese wegen te hebben.

Netto boekte het bedrijf een verlies van 62 miljoen dollar in de drie maanden tot oktober.

De maand van Black Friday is nu al 32 procent drukker dan een jaar geleden. Maandag 24 november was de tweede drukste dag ooit bij Monta qua binnengekomen orders, aldus de fulfillmentspecialist.

De cijfers bevestigen de trend dat Black Friday niet meer bestaat en Black Week eigenlijk ook al niet meer. De Nederlandse consument is de hele maand november bezig met het spotten en oogsten van koopjes, wat zich vertaalt in tientallen procenten meer verzendingen vanuit de magazijnen van Monta.

Directeur Leonard Aerts voorspelt dat dit jaar alle records van 2024 weer zullen worden verbroken. Zijn bedrijf heeft goed zicht op hoe e-commerce in Nederland zich ontvouwt in deze weken, omdat het voor ruim 2.500 webwinkels de voorraden bewaart en verzendt.

“We zien dit jaar weer een forse groei onder fashion webshops, terwijl ook webshops in verzorgingsproducten het bijzonder goed doen. Wanneer we kijken naar het complete jaar tot nu en dit vergelijken met 2024, dan zien we bij Monta een toename in orders in 76 procent op de categorie Gezondheid, Supplementen en Vitamines.”

Dit jaar valt Black Friday net als vorig jaar relatief laat, er zit geen extra weekend meer tussen Black Friday en Sinterklaas. De brengt alle drukte in de warehouses samen op slechts een paar dagen.

De AI Coalitie 4 NL (AIC4NL) heeft dinsdag in Nieuwspoort in Den Haag een AI-investeringsagenda voor Nederland gepresenteerd. In het bijbehorende position paper laat AIC4NL zien dat er 5 miljard euro aan gerichte investeringen nodig zijn in AI-infrastructuur, het opbouwen van een Nederlandse AI-industrie en de inzet van AI als versneller van grote transities op gebieden zoals energie, gezondheid, stikstof en voedsel.

Sinds 1 januari 2025 heeft AIC4NL de krachten gebundeld van de grootste AI-gemeenschap van Nederland, NL AIC, en het grootste AI-programma van Nederland, AiNed. Samen vormenze AICoalitie4NL en werken ze vanuit één missie, één strategie en één organisatie.

AIC4NL doet nu een oproep aan politiek en bedrijfsleven om samen de noodzakelijke investeringen te realiseren, zodat Nederland kan aansluiten bij de voorhoede van Europa en de slagkracht behoudt om een eigen AI-koers te bepalen.

“AI is een niet meer weg te denken systeemtechnologie met impact op alle aspecten van de maatschappij. Alhoewel dit in Nederland onderkend wordt, is er te weinig concrete actie en wordt er te weinig geïnvesteerd om daadwerkelijk met AI aan de slag te gaan. Nederland raakt hierdoor achter in Europees verband”, aldus Willem Jonker, bestuursvoorzitter van AIC4NL.

Die overigens wel moest toegeven dat AI bij het huidige coalitiepartners niet hoog op de agenda staat. “We moeten een voorbeeld nemen aan Frankrijk, dat dankzij de inzet van Macron stevig investeert in AI. Het is niet voor niets het thuisland van Mistral. Waarin ASML 1,3 miljard heeft gestopt en daarmee de grootste aandeelhouder en een strategische partner wordt.’

Nederland beschikt reeds over de kennis, bedrijven en talenten om een sterke AI-natie te zijn, stelt Jonker. Om dit potentieel te benutten is intensieve samenwerking nodig, ondersteund door duidelijke nationale regie en een Nederlands AI Pact waarin alle partijen zich committeren aan gezamenlijke doelen. Ook een goede aansluiting op Europese initiatieven, waaronder het AI Content Action Plan, is van groot belang om optimaal mee te kunnen doen in de Europese kopgroep. Daarmee ontstaat de basis voor een robuuste AI-positie voor Nederland.

De gisteren gepresenteerde AI-investeringsagenda is gebaseerd op drie samenhangende pijlers:
1. Bouw een veilige en betrouwbare AI-infrastructuur
Voor data, datadeling en rekencapaciteit: de basis voor innovatie, autonomie, veiligheid en privacy.

2. Ontwikkel een Nederlandse AI-industrie. Zodat Nederland technologie kan ontwikkelen die voldoet aan Europese waarden, minder afhankelijk wordt van Big Tech en startups kunnen doorgroeien.

3. Versnel de AI-transitie in strategische sectoren

Met AI Grand Challenges voor zorg, energie, agrifood, veiligheid/defensie en klimaat, aangevuld met een groot bij- en omscholingsprogramma.

Het position paper met een AI-investeringsagenda voor Nederland is vanaf vandaag beschikbaar.

De kwartaalomzet van AliExpress en de andere internationale marktplaatsen van Alibaba Group groeiden in het derde kwartaal tot vier miljard dollar.

De internationale activiteiten dragen bovendien bij aan het bedrijfsresultaat, zo laat de Chinese groep weten in het jongste kwartaalverslag https://www.alibabagroup.com/en-US/document-1929990445136347136.

Details over de winst maken ze niet bekend. Alibaba meldt wel dat het na een koerscorrectie van de internationale tak de kosten weer onder controle heeft. Extra investeringen in logistiek, product en dienstverlening zijn niet meer mogelijk.

AliExpress bestaat sinds 2010 en bedient met zijn marktplaats rond de 150 miljoen online consumenten. Temu is drie jaar en heeft een gebruikersgroep die twee keer groter is. Sinds de opkomst van de jongeling moet AliExpress beter zijn best doen. Bestellingen komen nu sneller aan, betalingen gaan makkelijker, retouren ook en het profileert zich meer naar lokale ondernemers in dertig landen.

De internationale e-commerceactiviteiten kwamen in het derde kwartaal uit op een omzet van 5 miljard dollar, oftewel: veertien procent van de groepsomzet.

Onder jongvolwassenen is het gebruikelijk om vier of meer streamingabonnementen te hebben. Een kwart van de 16- tot 25-jarigen beschikt over minstens vier van zulke abonnementen. Bij 25- tot 35-jarigen gaat het zelfs om een op de drie mensen. Het zijn vaak gezinnen die gemiddeld het grootste aantal streamingdiensten combineren.

Het stapelen van abonnementen is in de genoemde groepen redelijk constant over het afgelopen jaar. De verdeling tussen de verschillende streamingdiensten is ook vrijwel onveranderd, met Netflix veruit het populairst. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van Telecompaper over het derde kwartaal van 2025, uitgevoerd onder ruim 5.000 consumenten in Nederland.

23 procent van de gezinnen beschikt over vier of meer betaalde of gratis streamingabonnementen. Een bijna even grote groep gezinnen (22%) heeft juist geen enkele streamingvideodienst en 20 procent heeft er een of twee. In de andere huishoudsamenstellingen overheerst de groep die geen enkele streamingdienst gebruikt: 51 procent van de alleenstaanden en 43 procent van de koppels. Toekomstige prijsaanpassingen kunnen de groei van het aandeel stapelaars afremmen. De huidige marktstrategie, waarbij aanbieders klanten aantrekken met lagere tarieven en deze later aanpassen, kan op termijn invloed hebben op het aantal afgenomen abonnementen binnen verschillende huishoudgroepen.

De markt van de streamingdiensten is de laatste jaren redelijk constant. Met een marktaandeel van 51 procent is Netflix veruit de grootste streamingaanbieder in Nederland. Dit geldt voor elke leeftijds- en huishoudcategorie. Videoland, onderdeel van RTL, volgt op de tweede plek met 23 procent, twee procentpunten meer dan een jaar eerder. Disney+ (20%), Amazon Prime Video (18%) en HBO Max (15%) maken de top-5 compleet.

Elk van deze aanbieders zag zijn marktaandeel in een jaar tijd toenemen met één of twee procentpunten. Het marktaandeel van Netflix onder alleenstaande ouders met kinderen en een of meerdere streamingdiensten daalde in de afgelopen twaalf maanden wel opvallend: van 60 naar 54 procent. De streamer zag wel een opvallende toename van het gebruik onder senioren tussen de 68 en 80 jaar: in een jaar tijd nam het aandeel van Netflix onder deze groep senioren toe van 22 naar 26 procent.

De Europese Commissie geeft groen licht voor de overname van IPG door Omnicom. Van speciale voorwaarden is geen sprake.

Bijna een jaar na de aankondiging van de intentie tot overname krijgen de internationale marketingconcerns toestemming van Europa om samen te gaan. Dat levert geen scheve of verstorende marktverhoudingen op.

Europa onderzocht of de bedrijven met hun creatieve kant en de media-inkoopactiviteiten oneerlijke verhoudingen zouden ontstaan. Dat is niet het geval. Er is voldoende, sterke concurrentie.

“Mocht de gefuseerde entiteit haar prijzen verhogen of de kwaliteit van haar dienstverlening verlagen, dan zouden klanten de mogelijkheid hebben om over te stappen naar een van de verschillende concurrerende bureaus die na de transactie op de markt actief blijven.”

Omnicom en IPG meldden zich in Brussel op 20 oktober 2025 met het verzoek tot goedkeuring. Daar was niet lang voor nodig.

De Nederlandse investeerder Peak neemt een belang in de start-up Juo, dat een systeem ontwikkelt voor subscription-based e-commerce.

Het Poolse bedrijf maakte de seedfinanciering van vier miljoen euro gisteren bekend. De ronde werd geleid door Market One Capital en Peak.

“Veel bedrijven beseffen niet dat ze ook een succesvol abonnementsmodel kunnen invoeren, ondanks dat er een enorme vraag naar is vanuit de consument”, zegt Leszek Zawadzki, mede-oprichter en ceo van Juo.

“De technologische infrastructuur om bedrijven hierin te ondersteunen loopt echter erg achter. Abonnementen op fysieke producten zijn veel complexer: met uiteenlopende producten, prijsmodellen, voorraadposities en bestelritmes. Flexibiliteit is essentieel en precies dat leveren wij.”

Het platform (changelog) is gericht op zowel developers als businessteams met tools die aansluiten op hun specifieke behoeften. Dankzij Juo’s eigen technologie kunnen developers vrijwel elke stack gebruiken, zoals React of Vue, terwijl businessteams zich op bedrijfsvoering kunnen richten zonder code aan te raken.

De toolkit is compatibel met e-commercestacks zoals Hydrogen (Shopify), Medusa en commercetools en integreert ook met gevestigde platformen zoals PrestaShop en Shopware. Het bedrijf uit Warschau richt zich primair op Europese e-commercebedrijven.

Foto: Simona Hantáková / Unsplash

Online oplichting en misleidende advertenties blijven het vertrouwen van consumenten ondermijnen. Nieuw onderzoek van UvA-communicatiewetenschapper Dasha Antsipava biedt een mogelijke uitweg: blockchaintechnologie inzetten om digitale reclame transparant, traceerbaar en betrouwbaar te maken.

In haar proefschrift laat Antsipava zien hoe misleidende reclame schadelijk is voor consumenten, merken en de samenleving – en hoe blockchain praktische en ethische waarborgen zou kunnen bieden. Zij verdedigt haar proefschrift op vrijdag 28 november aan de Universiteit van Amsterdam.

Alleen al in Nederland ontving de Reclame Code Commissie in 2023 bijna 5000 klachten over reclame – een stijging van 30 procent vergeleken met vijf jaar eerder. Meer dan de helft van de klachten ging over sociale media, e-mail en online games.

In haar onderzoek hanteert Antsipava het perspectief van verschillende stakeholders: consumenten, adverteerders, toezichthouders, blockchainexperts en de nieuwsmedia. In vijf deelstudies onderzocht zij hoe deze stakeholders misleidende reclame waarnemen en hoe zij zouden reageren op blockchain-gebaseerde oplossingen.

Het blijkt dat consumenten, ondanks dat zij online misleiding steeds meer erkennen als een serieuze bedreiging, soms geen vertrouwen hebben in hun vermogen om zichzelf te beschermen. Media-aandacht kan hierbij een rol spelen: de pers zet misleidende reclame vaak neer als een ingewikkeld technologisch of reguleringsprobleem en legt tegelijkertijd de verantwoordelijkheid bij consumenten zelf om zich te beschermen.

Blockchain – vooral bekend vanwege zijn rol in cryptovaluta – is in de kern een veilig digitaal register dat transacties vastlegt binnen een gedistribueerd netwerk. Antsipava betoogt dat diezelfde technologie de online advertentiewereld kan transformeren door een manipulatiebestendig register te creëren van elke advertentie, met daarin wie deze heeft gemaakt, waar en wanneer het is gepubliceerd, en informatie over eventuele latere aanpassingen erin.

In een op blockchain gebaseerd advertentienetwerk zouden adverteerders hun digitale identiteit moeten verifiëren. Elke advertentie kan permanent worden gekoppeld aan de bron, waardoor toezichthouders en consumenten de authenticiteit kunnen traceren en kwaadwillenden ter verantwoording kunnen roepen. Zo’n systeem zou advertentiefraude drastisch kunnen verminderen, fake aanbevelingen kunnen voorkomen en consumenten zelfs kunnen helpen om beter geïnformeerde aankoopbeslissingen te nemen door de legitimiteit van merken en hun claims te verifiëren.

Professionals uit de reclamesector erkennen dat misleidende advertenties de reputatie van merken en het vertrouwen van consumenten schaden, maar zij blijven terughoudend tegenover nieuwe technologieën. Uit de interviews die Anstipava deed met experts kwam naar voren dat het succes van blockchain in de advertentie-industrie afhankelijk zou zijn van samenwerking binnen het hele ecosysteem, dat bestaat uit adverteerders, uitgevers, toezichthouders en technologieaanbieders.

Consumenten lijken blockchain op dit moment ook nog niet te vertrouwen. Dat komt waarschijnlijk door een gebrek aan kennis en de sterke associatie met crypto. Maar misschien zal dat veranderen naarmate de technologie breder wordt ingezet in andere domeinen.

Amazon oprichter Jeff Bezos zal volgens berichten een operationele functie op zich nemen als co-CEO bij een nieuwe AI-startup.

De startup heet Project Prometheus en richt zich op AI-toepassingen voor engineering en productie, zoals in computers, auto’s en ruimtevaart.

Het bedrijf heeft al 6,2 miljard dollar aan financiering opgehaald, mede van Bezos zelf.

Bezos zal de organisatie leiden samen met Vik Bajaj, een natuurkundige en scheikundige die eerder werkte bij Google X.

Project Prometheus heeft al bijna 100 medewerkers in dienst, onder andere afkomstig van grote AI-bedrijven zoals OpenAI, DeepMind en Meta.

Dit is de eerste formele leidinggevende rol voor Bezos sinds hij in juli 2021 aftrad als CEO van Amazon.

Wil jij weten hoe jouw salaris zich verhoudt tot dat van je vakgenoten? Doe dan mee aan het salarisonderzoek voor de Nederlandse online professionals. Dat kost je nog geen tien minuten en levert je een interessante benchmark op.

Evenals vorig jaar voert Emerce samen met Berenschot een salarisonderzoek uit voor Nederlandse online professionals. Met deelname krijg je inzicht in de salaris- en arbeidsvoorwaarden binnen jouw vakgebied. Dit biedt je de kans om jouw positie te benchmarken en op de hoogte te blijven van markttrends.

Uit het onderzoek van vorig jaar bleek onder andere dat 69 procent van de werknemers het salaris in het jaar ervoor zag stijgen. De vaakst genoemde stijging is 5 procent. Het gemiddelde ligt echter rond de 7 procent, wat wijst op uitschieters naar boven.

Ook viel op de dat er een hogere werkdruk wordt ervaren dan een jaar eerder. Van de respondenten noemde 43% de werkdruk hoog (maar niet problematisch), het jaar ervoor was dit nog 36%. De groep die de werkdruk als té hoog ervaart, bleef gelijk. Namelijk 7%.

Doe dus mee aan het onderzoek en kom erachter hoe jouw verdiensten zich verhouden tot die van je vakgenoten. Dat kan via deze link.

AI-assistent Brainvine, voor marketeers in e-commerce, krijgt een nieuwe component waarmee fotoshoots voor merken en webwinkels praktisch overbodig worden.

Het product Fashion Studio democratiseert in zekere zin het werken met fotomodellen voor modeverkopers. Tot op heden was het produceren van shoots met modellen en kleding een geldverslindende activiteit die maanden aan planning kost. Maar ook prachtig beeld in sfeervolle settings oplevert.

Dat is nu tegen een fractie van de kosten beschikbaar voor iedereen. Brainvine ontwikkelde een interface op zijn AI-assistent die de taal van de fashionindustrie spreekt. Van achter zijn computer kan de marketeer echt lijkende personages tot leven wekken en hen de kleding van het merk aantrekken. Vervolgens kan tot in detail een fotografie-instructie worden gegeven.

“Dit werkt in bulk. Het hele jaar door. Je krijgt producties in handen die normaalgesproken tonnen kosten”, aldus Danny de Kruijk tegen Emerce. “Kleine spelers kunnen in hun winkels nu de uitstraling aannemen waar ze eerder het geld niet voor hadden. Ze kunnen hun merken eruit laten zien als het high-end brands zijn.”

Johan Smits, managing partner van Brainvine-moeder Yellowgrape, vult aan: “We maken AI praktisch toepasbaar zodat winkels minder kosten maken en meer omzet kunnen realiseren. De Fashion Studio ontstond uit vraag van klanten naar productfotografie in specifieke settings. De technologie was hiervoor al voorhanden, maar de interface niet. Die hebben wij gebouwd.”

Een van de eerste merken die de nieuwe technologie test is Cavallaro Napoli. Smits is nog op zoek naar twee of drie andere merken die hoogwaardige fotografie durven laten maken door AI’s. “Je hoeft geen fotograaf meer in te huren of je kunt op zijn minst het aantal shoots verlagen.”

De Kruijk: “De meerwaarde voor merken zit ‘m erin, dat ze flexibel kunnen reageren op wat er gebeurt in gemarkt. Ze zijn niet meer afhankelijk van planning, landschappen en decors. Als het weerspatroon anders verloopt dan je verwacht, kun je de herfstshoot moeiteloos aanpassen aan de winter.”

Rik van den Wijngaard, mede-oprichter van Yellowgrape: “Je hoort vaak dat door dit soort ontwikkelingen de creativiteit op de tocht komt te staan. Daar ben ik het mee oneens. Je moet en kunt creativiteit juist de volle ruimte geven. De rol van fotograaf verandert wel, van maker naar creatief assetmanger.”

Foto: behrouz sasani / Unsplash

Van twaalf naar vijf in dertien jaar. Zoveel grote traditionele mediapartijen zijn er in Nederland nog over. En bij jonge mediaconsumenten tellen deze merken niet echt.

Dat beeld komt naar voren in de jongste Mediamonitor van het Commissariaat voor de Media. Deze verscheen eind vorige week.

DPG Media, NPO, Mediahuis, Talpa Network en Bertelsmann maken in Nederland de dienst uit bij de gevestigde media, aldus een overzicht van het commissariaat.

Opvallend is, dat het bereik van radio (stijgend) dat van televisie (dalend) binnenkort misschien wel gaat overtreffen. Het scheelt nog maar twee procentpunten (60% vs 58%). Het dagelijks bereik van nieuwssites en -apps lijkt gestabiliseerd op 53 procent.

Het dagelijks nieuws lijkt vooral de jongere generaties weinig te deren. Dat genre is hooguit bijvangst in wat de algoritmes van hun socialmediabubbels naar voren brengen.

Commissariaat-voorzitter Amma Asante lijkt bezorgd over deze ontwikkeling. “Het Commissariaat vindt het belangrijk dat mensen weten wat er in de samenleving en de wereld gebeurt zodat ze daarmee een eigen mening kunnen vormen. Dit is nodig voor een goed werkende democratie.”

Haar organisatie vindt dat Nederlands media-aanbod beter zichtbaar en vindbaar moet worden in het digitale medialandschap. Platformbedrijven moeten met passend beleid worden gereguleerd zodat hun opiniemacht wordt ingeperkt.

Wix.com realiseerde in het derde kwartaal van 2025 een sterke omzetgroei. Met een stijging van 14 procent overtrof de platformaanbieder zijn eigen verwachtingen.

Voor de rest van het jaar verhoogt het bedrijf, met wiens tools je websites kunt bouwen, de verwachting voor heel 2025 met tien procent naar 2,1 miljard dollar.

“Deze hogere verwachting wordt veroorzaakt door een aanzienlijke outperformance van Base44, die we naar verwachting zullen voortzetten nu we onze marketinginvesteringen versnellen.”

Base44 is een dienst om al vibe codend volledig functionele, op maat gemaakte sites, apps en software mee te maken. Sinds de overname afgelopen zomer draagt het, naar verwachting, 50 miljoen extra aan terugkerende omzet bij.

De omzet in het derde kwartaal nam toe met veertien procent tot 505 miljoen dollar. Het bedrijfsresultaat over de periode bedroeg 90 miljoen dollar.

De grootste concurrenten van Wix zijn Shopify, Squarespace en WordPress.

Foto: ben o’bro / Unsplash

Begin volgend jaar kun je zomaar een zelfrijdende Tesla tegenkomen in het centrum van een dorp, stad of in een woonwijk. De autofabrikant werkt met de RDW aan een licentie.

Naar verwachting wordt die in februari 2026 actief en zal Nederland het eerste Europese land zijn waar Full Self-Driving (onder supervisie) actief wordt.

De casus met de rijksdienst voor het wegverkeer moet voor Tesla als springplank fungeren naar andere EU-lidstaten. Want, kort gezegd, als Nederland groen licht geeft mogen andere landen dat overnemen.

In een bericht op Twitter zegt het Amerikaanse techbedrijf dat het sinds een jaar actief bezig is een licentie te krijgen om level 2 zelfrijdende auto’s op de weg te krijgen.

Dat betekent dat een auto gedeeltelijk geautomatiseerd kan rijden. Op dit niveau kan de auto tegelijkertijd meerdere taken uitvoeren, zoals sturen en remmen of accelereren en zelf in de rijbaan blijven.

Tesla heeft afgelopen kwartalen testen gedaan met zijn eigen werknemers op Europese wegen, opgeteld een miljoen kilometer veilig gereden, en deelt die data met de RDW’s in de Europese lidstaten. Daarmee wil het op grond van data de wet- en regelgeving tot een update dwingen.

In de VS gebruikt de autofabrikant de FSD-software om zelfrijdende auto’s als taxi te exploiteren. Daarvoor heeft het inmiddels in meerdere grote steden een vergunning gekregen.

De FSD-optie kost een particuliere autokoper 7.500 euro bovenop de aankoopprijs van de hardware.

Een demonstratie van een zelfrijdende Tesla in regulier wegverkeer:

Spotify gaat veel meer informatie geven over individuele tracks, bijvoorbeeld muzikale connecties van samples met andere nummers, als gevolg van een recent overname.

Het bedrijf WhoSampled bestaat al achttien jaar en onderhoudt een database met 1,2 miljoen nummers, van 387.000 artiesten en 622.000 samples. De data en onderlinge verbindingen hier tussen wordt onderdeel van Song Credits en het nieuwe SongDNA op de Zweedse muziekdienst.

WhoSampled blijft als zelfstandige app bestaan, onder meer om de gebruikersgemeenschap niet buiten te sluiten.

Muziekliefhebbers zien, bijvoorbeeld dat het nummer Lucid Dreams van Juice WRLD (2018) een sample bevat uit The Police’ Every Little Thing She Does… (1986) en in nog twaalf andere tracks werd gesampled. Onder meer door Kanye West (2007) en Tyler, the Creator (2013).

De nieuwe feature Expanded Song Credits op de muziekdienst laat verder zien welke andere artiesten bijdragen leverden, maar ook wie de engineers achter de schermen zijn.

Het is niet bekendgemaakt hoeveel Spotify betaalde voor WhoSampled, dat een jaaromzet van iets boven de miljoen dollar heeft.

Foto: Mic JohnsonLP (cc)

De Europese marktleider op het gebied van pakketkluizen, het Poolse InPost, gaat volgend jaar ook in Nederland kluizen plaatsen waar webwinkels hun pakketjes in kunnen afleveren.

Dat zegt topman en grootaandeelhouder Rafal Brzoska in een interview met Het Financieele Dagblad.

Over het aantal en de gewenste locaties laat hij zich niet uit tegenover krant.

Brzoska omschrijft de Nederlandse markt als concurrerend, maar omdat er veel mensen op een klein gebied wonen én de e-commercemarkt volwassen is, heeft hij de wens de markt te betreden.

InPost, in Amsterdam aan de beurs genoteerd, heeft naar eigen zeggen een netwerk van geautomatiseerde afhaalpunten en pakketkluizen dat vorig jaar met 32 procent groeide naar 46.955 (+32%) uitgiftepunten in Europa. Het zwaartepunt daarvan ligt op thuismarkt Polen, Engeland en Frankrijk.

In totaal willen de Polen vijftienduizend nieuwe pakketkluizen installeren in de komende jaren. De helft moet in Engeland, Frankrijk en de Benelux komen. De andere helft op het Iberische schiereiland, Polen en Italië. De uitbreidingsplannen omvatten vierduizend nieuwe kluizen in de Benelux en Frankrijk.

Het logistieke bedrijf is een van de voorkeurspartners van Vinted.

*) Zie hier Emerce’ dossier over InPost

Online casino’s moeten consumenten schade vergoeden. Dat eisen de Consumentenbond en de Stichting Consumenten Competition Claims, die de gokbedrijven verwijten spelers te misleiden en aan te zetten tot overmatig gokken. Geven de casino’s geen gehoor aan de eis, dan stappen de organisaties naar de rechter.

Het gaat om Bet365, Betcity, Holland Casino, Jacks, Unibet en Toto. Volgens de Consumentenbond informeren zij hun spelers onvoldoende en onduidelijk. Uit onderzoek blijkt bovendien dat verschillende aanbieders werken met oneerlijke standaardinstellingen en extreem hoge speellimieten, waardoor consumenten in korte tijd onverantwoord grote bedragen kunnen vergokken. Daarmee schenden de casino’s hun zorgplicht. Ook gebruiken zij verboden bonussystemen die als ‘gratis’ worden gepresenteerd, terwijl dat niet zo is, en zetten ze in op agressieve en misleidende reclame.

‘Consumenten moeten kunnen vertrouwen op een veilige spelomgeving. Dat was de bedoeling toen online gokken in Nederland werd gelegaliseerd, maar daarvan is nu geen sprake,’ zegt Bert Heikens, voorzitter van de Stichting Consumenten Competition Claims. ‘Consumenten zijn aan de wolven overgeleverd.’

Sandra Molenaar, directeur van de Consumentenbond, spreekt van illegale praktijken. ‘Online casino’s proberen consumenten zoveel mogelijk geld uit de zak te kloppen. Dat is onverantwoord en bovendien hartstikke illegaal. Consumenten hebben recht op schadevergoeding, en wij gaan proberen dat voor hen te regelen.’

Achtentwintig titels uit de top 100 podcasts in Nederland komen uit de stal van Podimo.

De jongste bereikcijfers van Audify (PDF) laten zien, dat het Deense verkoopnetwerk de grootste is in de maand september.
In die maand had het wekelijks 1,4 miljoen luisteraars, tegenover NPO met 1,3 miljoen.

Podimo en NPO zijn met afstand de grootste uitgevers en exploitanten van podcasts in Nederland. De publieken hebben er 24 in de top honderd (waarvan tien uit NPO Luister). Het duo is daarmee goed voor meer dan vijftig procent.

Een titel die buiten de top honderd valt heeft minder dan 22.000 downloads per week en minder dan 11.800 luisteraars per week.

Negentien procent van al Podimo’s titels staan in de top honderd, voor de NPO is dat vijf procent.

DPG Media heeft tien titels in de top honderd en 664.000 wekelijkse gebruikers.

Audify trackt 1.535 podcasttitels in Nederland. Opgeteld genereerden zij in een gemiddelde septemberweek 12,7 miljoen downloads. NPO, Podimo en FD Mediagroep zijn verantwoordelijk voor 61 procent.

Adverteerders investeerden in het derde kwartaal van 2025 samen 55,3 miljoen euro in audioreclame. Daarvan ging 3,3 miljoen euro naar podcasts, zo rekent Audify voor. Dat is vier keer meer dan een jaar geleden, maar vanuit een breder perspectief is dat een druppel op een gloeiende plaat.

Foto: Elvis Kaiser / Unsplash

De Daily Mail meldt een aanzienlijke daling in zoekverkeer vanwege de AI-overzichten van Google. Doorklikratio’s naar de krantensite dalen met 80 tot 90 procent wanneer er AI-overzichten aanwezig zijn.

De SEO-baas van de Engelse krant maakt nog eens goed duidelijk hoe de wereld van uitgevers en ook webwinkels er in de nabije toekomst uitziet onder invloed van AI-zoekmachines.

De consument pakt steeds makkelijker en vaker ChatGPT of Googles nieuwe AI-interface erbij om iets op te zoeken. Daar komt geen resultatenpagina met blauwe linkjes meer bij aan te pas.

Eerder dit jaar sprak Carly Steven nog over een daling van 56 procent. De reikwijdte van ChatGPT en Google AI Overviews is in dat half jaar verder toegenomen. En daar lijkt nog geen einde aan te komen.

Bovendien zoeken gebruikers steeds vaker op alternatieve platformen zoals YouTube, TikTok en Reddit naar inspiratie of antwoorden.

Voor de krant is de schade uit dit veranderende mediagedrag vooralsnog niet bijzonder groot. Stevens schetst dat de onderwerpen uit nieuwsverhalen inhoudelijk gezien weinig overlap hebben met het werkveld van AI-zoekers: actualiteit versus algemene informatie. Bovendien is zestig procent van het verkeer aan de site afkomstig van mensen die direct de URL van de krant intikken, of daar via een Google-zoekopdracht terecht komen. Daily Mail is een sterk merk en blijft daar in investeren.

Actuele cijfers die marketingbureau Follo gisteren met Emerce deelde, laten zien dat het verkeer vanuit AI-Search naar websites vooralsnog mager is.

Tussen de 0,8 en 3 procent van de gebruikers klikt vanuit ChatGPT c.s. naar externe sites. De meeste oriëntatie gebeurt binnen het platform zelf. Een gebruiker zoekt iets, krijgt direct een AI-antwoord en is weer weg. Dit zijn zogeheten zero-click searches.

Follo’s hoofd AI Search Stijn Bergmans ziet AI Overviews vooral verschijnen bij informatieve zoekopdrachten. Wel ziet hij ze sinds enkele maanden ook steeds wat vaker opduiken bij commerciële zoektermen. Ook de doorklik naar een webwinkels is geen automatisme meer. Google Gemini is in de VS sinds kort dan ook al ‘shoppable’.

Foto: Satvik / Unsplash